Müstahsil Makbuzu Nedir? Kimler Düzenlemektedir?

Müstahsil kelimesi Arapça’dan dilimize geçen ve “üretici” anlamına gelen bir kelimedir. Bu durumda, makbuz alıcı ve satıcı arasında gerçekleşen alışverişin sonunda düzenlenen, satıcının alıcıya verdiği bir belge olarak ifade edilebilmektedir. Blog yazımızda, “Müstahsil Makbuzu Nedir? Kimler Düzenlemektedir? Makbuzda Bulunan Bilgiler Nelerdir?” başlıkları yer alacaktır.

Müstahsil Makbuzu Nedir?

Müstahsil makbuz, defter tutan çiftçilerin defter tutmayan çiftçilerden aldığı ürünlerin karşılığında düzenlendiği bir makbuzdur. Başka bir ifadeyle, müstahsil makbuzu, üreticiye kesilen makbuz olarak da tanımlanmaktadır. Bu makbuz, ticari bir belge olduğu için bu tür alışverişlerde düzenlenmesi zorunludur.

Müstahsil Makbuzunu Kimler Düzenlemektedir?

Müstahsil makbuzu, defter tutan çiftçi ve defter tutmayan çiftçiler arasında düzenlenmektedir. Bu makbuz, defter tutmayan çiftçiler için fatura yerine geçmektedir.

Müstahsil makbuzu iki taraflı olarak düzenlenmektedir. Bir tarafta satıcı ya da üretici olarak adlandırılan çiftçi, diğer tarafta defter tutan tüccar ya da çiftçi bulunmaktadır. Düzenlenen ve imzalanan makbuzun aslı defter tutmayan çiftçide, nüshası ise düzenleyen kişide kalmaktadır.

Mal veya ürünü satan tarafın verebileceği bir ticari belge olmadığı için, satıcının müstahsil makbuzunda mutlaka imzası bulunmalıdır.

Müstahsil Makbuzunda Bulunması Gereken Bilgiler Nelerdir?

Müstahsil makbuzu, Gelir İdaresi Başkanlığı’nın (GİB) belirlediği standartlarla düzenlenmektedir. Bu sebeple hukuki değerlere sahiptir ve ticari belge niteliği taşımaktadır. Buna göre Vergi Usul Kanunu’nun (VUK) 235. maddesinde makbuzda bulunması gereken bilgiler belirlenmiştir.

• Müstahsil makbuzunu tarihi
• Ürünü satın alan çiftçinin adı-soyadı, adresi, vergi kimlik numarası ve vergi dairesi
• Ürün satan çiftçinin adı-soyadı ve adresi
• Belgenin düzenlenme zamanı
• Satılan ürünün cinsi, miktarı ve bedeli

Müstahsil makbuzu, maliyenin anlaşmalı olduğu bir matbaadan veya noterden alınabilmektedir. Bu makbuzlar, genellikle matbu şekilde kâğıt formunda düzenlenmektedir. Ancak dijitalleşmenin etkisiyle birlikte elektronik ortamda da düzenlenebilmektedir.

e-Müstahsil Makbuzu Nedir?

e-Dönüşüm kapsamında ortaya çıkan e-müstahsil makbuzu, GİB tarafından belirlenen esaslar ve usule göre elektronik olarak hazırlanmaktadır. Hukuki olarak matbu makbuzdan hiçbir farkı yoktur. Aynı hukuki geçerliliğe sahiptir.

Ayrıca diğer e-dönüşüm sistemleri gibi e-müstahsil makbuzu da birçok fayda sağlamaktadır. Kağıt kullanımı azalttığı, baskı maliyetini ortadan kaldırdığı ve kolay arşivlendiği için birçok kolaylık ve avantajı beraberinde getirmektedir.