Fatura Nedir? Fatura Türleri Nelerdir?

Bu yazımızda Fatura Nedir?, Fatura Türleri Nelerdir?, Faturada Olması Gereken Bilgiler Nelerdir? sorularına cevap vereceğiz.

Fatura Nedir?

Fatura, satıcı firma tarafından alıcı adına düzenlenen, mal veya hizmetin satıldığını gösteren, satışa dair detaylı bilgiler içeren, düzenlenmesi zorunlu olan bir belgedir.

Fatura Türleri Nelerdir?

Faturanın hangi fatura türüne göre kesileceği söz konusu alım-satıma ve işlem yapılan kuruma göre değişmektedir. Bu sebeple fatura türlerini işlem amacına, vergilendirmeye, ödeme zamanına ve gönderim yöntemine bağlı olmak üzere 4 başlık altında toplayacağız.

1. İşlem Amacına Bağlı Fatura Türleri

Satış Faturası

Satış faturası, bir işletmenin sattığı mal veya hizmet karşılığında müşterilerine kestiği yasal belgelerdir. Fatura kesilmesinin amacı satışı yasal hale getirmektir.

Satış faturalarında satılan ürünün cinsi, ismi, miktarı, birim satış fiyatı ve toplam satış bedeli gibi satışın tüm detaylarına yer verilir.

Satış Faturasında Olması Gereken Bilgiler Nelerdir?

Faturanın düzenlenme tarihi, seri ve sıra numarası
Faturayı düzenleyenin adı veya ticari ünvanı, firma adresi
Firmanın bağlı olduğu vergi dairesinin adı ve numarası
Müşterinin adı veya ticari ünvanı, adresi, var ise bağlı olduğu vergi dairesi ve hesap numarası
Hizmet veya ürünün cinsi, ismi, miktarı, birim satış fiyatı ve toplam satış fiyatı
Satılan hizmet veya ürünün teslim tarihi ve irsaliye numarası

İrsaliyeli Fatura

İrsaliyeli fatura, satıcı firmanın alıcıya gönderdiği ürünler için hazırlanan ve taşıma süresi boyunca taşıtta bulundurulması gereken yasal bir belgedir.

Sevkiyatın yapılabilmesi için sevk irsaliyesi ve faturayı ayrı ayrı düzenlemek yerine alıcı, satıcı ve ürün hakkında bilgilerin bulunduğu irsaliyeli fatura hazırlanmak yeterli olmaktadır.

İrsaliyeli Faturada Olması Gereken Bilgiler Nelerdir?

İrsaliyeli fatura ibaresi
Maliye Bakanlığı klişesi veya noter tasdiki
İrsaliyeli faturanın düzenlenme tarihi, saati, seri ve sıra numarası
İrsaliyeli faturayı düzenleyenin adı ya da ticari ünvanı, firma adresi
Satıcı firmanın bağlı olduğu vergi dairesinin adı ve numarası
Müşterinin adı ya da ticari ünvanı, adresi, var ise bağlı olduğu vergi dairesi ve hesap numarası
Hizmet veya ürünün cinsi, ismi, miktarı, birim satış fiyatı ve toplam satış fiyatı
İrsaliyeli faturayı düzenleyen firmanın imzası

Proforma Fatura

Proforma fatura, satılacak mal veya hizmete yönelik hazırlanan teklif faturasıdır. Herhangi mali bir yükümlülüğü yoktur. Proforma fatura, satıcı firmanın söz konusu mal veya hizmeti hangi ücret karşılığında satacağını göstermek amacıyla hazırlanmaktadır. Bu sebeple proforma faturaların karşılığnda ürün gönderimi veya ödeme yapılması söz konusu değildir.

Ancak proforma faturanın gönderimi sonrasında teklif kabul edilirse ve mal veya hizmetin satışı gerçekleşirse satış faturası kesilmektedir.

Proforma Faturada Olması Gereken Bilgiler Nelerdir?

“Proforma fatura” ibaresi
Proforma faturanın tarihi
Mal veya hizmetin cinsi, birim fiyatı, miktarı ve toplam tutarı
Satılacak olan malların ağırlığı, ebatı ve miktarı
Satıcı firmanın ve alıcının ismi, unvanı, adresleri
Ödeme şekli
Düzenleyen kişinin imzası
Sevkiyatın ve teslimatın şekli
Teslimat süreleri

İade Faturası

İade faturası, alıcının satın almış olduğu mal veya hizmeti iade etmesi durumunda düzenlenen yasal yükümlülüğü olan bir fatura türüdür.

İade Faturasında Olması Gereken Bilgiler Nelerdir?

“İade faturası” ibaresi
Satış faturasında bulunan seri numarası ve tarihi
İade edilen mal veya hizmetin miktarı, birim fiyatı ve toplam satış tutarı

2. Vergilendirmeye Bağlı Fatura Türleri

Tevfikatlı Fatura

Tevfikatlı fatura, faturaya yansıtılan KDV’nin alıcı ve satıcı arasında paylaştırılmasıdır.

ÖTV’li Fatura

Özel Tüketim Vergisi (ÖTV), belirli mal ve ürünler üzerinden alınan bir vergi türüdür.

ÖTV alınan bazı ürünler aşağıdaki gibidir:

Tütün mamülleri
Alkollü içecekler
Beyaz eşyalar
Kozmetik ürünleri
Sofra ve mutfak eşyaları
Elektrikli ev aletleri
Kamera, cep telefonu vb. elektronik aletler

ÖİV’li Fatura

ÖİV (Özel İletişim Vergisi), GSM operatürlerinin kesmiş olduğu faturalar üzerine yansıyan mobil bilişim hizmetlerinde uygulanan vergi türüdür.

Stopajlı Fatura

Stopaj vergisi, ödeme aşamasında kaynakta kesilen gelir vergisidir. Serbest meslek ödemeleri, gider pusulası, kira ödemesi gibi ödemelerde stopaj kesilmektedir.

3. Ödeme Zamanına Bağlı Fatura Türleri

Açık Fatura

Açık fatura, müşterinin almış olduğu mal ya da hizmetin bedelini faturanın kesildiği anda ödemeyip sonrasında ödeyecek olması durumunda düzenlenen bir fatura türüdür. Vadeli satış yapıldığı zamanlarda kullanılır.

Açık faturada kaşe ve imza faturanın üst kısmında yer almaktadır.

Kapalı Fatura

Kapalı fatura, müşterinin almış olduğu mal ya da hizmetin bedelinin fatura kesildiği anda ödendiği durumlarda düzenlenen bir fatura türüdür.

Fakat vergi kanunlarında açık fatura veya kapalı fatura ayrımı bulunmamaktadır. Faturada kaşe-imzanın nereye basıldığının hukuki bir niteliği yoktur.

4. Gönderim Yöntemine Bağlı Fatura Türleri

Basılı Fatura

Basılı Fatura, yetkili olan matbaalarda standartlara uygun bir şekilde basılmış olan fatura türüdür. Matbu fatura olarak da anılmaktadır.

Dijital Fatura

Dijital fatura, GİB’in belirmiş olduğu standartlara göre dijital ortamda oluşturulan ve alıcısına gönderilen bir fatura türüdür.

e-dönüşüm kapsamında oldukça yaygınlaşan ve sık sık duyduğumuz dijital fatura türlerine bir bakalım;

e-Fatura

Matbu faturanın dijital ortamda hazırlanmış halidir. İki firmanın da e-fatura mükellefi olduğu durumlarda, dijital olarak gönderilmektedir. Matbu faturadan hiç bir farkı yoktur ve aynı hukuki niteliklere sahiptir.

e-Arşiv Fatura

e-Arşiv fatura, e-fatura mükellefi olmayan firma veya kişilere gönderilmek üzere hazırlanan dijital bir fatura türüdür.

Günümüzde e-fatura ve e-arşiv fatura Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından zorunlu hale getirilmiştir.

MDP Group olarak e-dönüşüm kapsamında geliştirdiğimiz, SAP sistemleri ile uyumlu bir şekilde çalışan e-fatura ve e-arşiv fatura çözümlerimiz ile faturalarınızı düzenlemek, göndermek ve takibini yapmak artık çok kolay! Daha detaylı bilgi almak için MDP Group web sitemizi ziyaret edebilir ve bizimle iletişime geçebilirsiniz.